Tạp chí Nghiên cứu Dân tộc

Bảo đảm quyền con người là một trong những nội dung cơ bản, được ghi nhận và bảo vệ trong các văn kiện quốc tế và pháp luật của các quốc gia. Việt Nam là quốc gia thành viên của Công ước quốc tế về quyền con người, Nhà nước Việt Nam đã ban hành nhiều chủ trương, chính sách, văn bản pháp luật nhằm bảo đảm quyền con người. Trong đó, việc bảo đảm quyền của các dân tộc thiểu số ở Việt Nam luôn là vấn đề thu hút sự quan tâm của cả Nhà nước và xã hội; đặc biệt điều đó đã được thực hiện qua Hiến pháp, nhiều quan điểm, đường lối, chính sách phát triển kinh tế - xã hội quan trọng của Đảng và Nhà nước ta. Bài viết tập trung đánh giá thực trạng và đề xuất giải pháp bảo đảm quyền con người trong xây dựng, hoàn thiện và thực thi chính sách phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi đến năm 2030, góp phần thực hiện các mục tiêu phát triển bền vững đất nước.

Lịch sử cho thấy, quan hệ giữa đồng bào các dân tộc thiểu số ở nước ta có lúc thăng, lúc trầm, song sự hòa hợp, thống nhất, cùng chung lưng, đấu cật trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc vẫn là chủ đạo. Ở vùng biên giới Việt - Trung hiện nay, xu thế liên kết, lệ thuộc, tương trợ lẫn nhau trong quan hệ kinh tế càng làm thắt chặt hơn khối đại đoàn kết giữa đồng bào các dân tộc thiểu số phía nội biên. Những mối quan hệ này đang trở thành một nguồn vốn xã hội quan trọng, cần thiết và tất yếu của các tộc người vùng biên. Tuy nhiên, nghiên cứu này đã cho thấy, trong quá trình chuyển đổi sang nền kinh tế thị trường hiện nay, giữa các tộc người cũng đang nảy sinh những mối quan hệ mới, ảnh hưởng không tích cực đến trật tự xã hội địa phương, đến an ninh quốc phòng vùng biên cũng như truyền thống đoàn kết, tương trợ, sẻ chia.

Dựa trên kết quả khảo sát ban đầu dự án 8 “Thực hiện bình đẳng giới và giải quyết các vấn đề cấp thiết đối với phụ nữ trẻ em” do Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam chủ trì, là một trong 10 dự án thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021-2030. Trong phạm vi bài viết, nhóm tác giả làm rõ thực trạng nhận thức về bình đẳng giới của đội ngũ cán bộ công chức, viên chức, người uy tín và người dân cộng đồng, đồng thời xác định những vấn đề cấp thiết hiện nay đối với phụ nữ, trẻ em ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi.