Tạp chí Nghiên cứu Dân tộc

Trong những năm qua, các công trình thủy điện được xây dựng đã có những đóng góp đáng kể cho sự tăng trưởng kinh tế của đất nước nhưng đi kèm với thủy điện là những cuộc di dân tái định cư cũng gây ra những ảnh hưởng nhất định về môi trường, văn hóa và sinh kế. Hiện nay, câu hỏi được đặt ra đối với các dự án tái định cư là phải làm thế nào để cải thiện đời sống cho người dân, giúp họ có mức sống ít nhất là bằng hoặc hơn nơi ở cũ, nhanh chóng hòa nhập và thích ứng với cuộc sống ở nơi mới mà vẫn giữ được các giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc mình. Để trả lời cho câu hỏi này, các chương trình và dự án của Nhà nước, các tổ chức quốc tế đã hỗ trợ giúp người Cơ-tu phục hồi sinh kế cùng với sự nỗ lực của bản thân, người Cơ-tu đã thay đổi sinh kế của mình để thích nghi với môi trường mới. Bài viết này tìm hiểu thực trạng hoạt động sinh kế của người Cơ-tu ở các thôn Pa Rưm và PaDhy thuộc xã Zuôih, huyện Thạnh Mỹ, tỉnh Quảng Nam sau khi dời đến khu tái định cư.

Dệt thổ cẩm là một nghề thủ công truyền thống mang đậm bản sắc của đồng bào dân tộc thiểu số ở tỉnh Đắk Lắk. Hiện nay, giao lưu văn hóa giữa các cộng đồng ngày càng dễ dàng, nhanh chóng; khoa học và công nghệ đang làm thay đổi diện mạo của đời sống;… đã khiến văn hóa truyền thống của các dân tộc thiểu số đứng trước nhiều thách thức giữa bảo tồn nguyên vẹn hay đổi thay để phát triển. Nghề dệt thổ cẩm truyền thống trong các dân tộc thiểu số ở tỉnh Đắk Lắk cũng không là ngoại lệ. Bài viết này góp phần vào việc bảo tồn nghề dệt thổ cẩm truyền thống của cộng đồng dân tộc thiểu số ở tỉnh Đắk Lắk từ góc nhìn bảo tồn di sản văn hóa và góc nhìn kinh tế.

Đến với Công viên địa chất Non nước Cao Bằng, du khách có thể khám phá theo 03 tuyến du lịch địa chất với 03 chủ đề khác nhau. Một trong 03 tuyến du lịch ấy là tuyến phía Đông với chủ đề “Trải nghiệm văn hóa bản địa ở xứ sở thần tiên” - nơi được xem là “thủ phủ” của các làng nghề truyền thống, trong đó có cụm làng nghề xã Phúc Sen, gồm: nghề giấy bản (xóm Dìa Trên), nghề làm hương (xóm Đoàn Kết) và nghề rèn (xóm Pác Rằng). Ở cụm làng nghề này, sản phẩm làm ra dù đang chịu sự cạnh tranh khốc liệt với các mặt hàng công nghiệp đang tràn ngập thị trường nhưng người dân vẫn say mê và tìm mọi cách để lưu giữ nghề. Đó là một yếu tố quan trọng để chính quyền các cấp cũng như Ban quản lý Công viên địa chất Non nước Cao Bằng lựa chọn để trở thành điểm tham quan, trải nghiệm của du khách. Tuy nhiên, do hoạt động du lịch vùng Công viên địa chất Non nước Cao Bằng mới đang ở giai đoạn khởi đầu nên vấn đề khai thác giá trị của các làng nghề vẫn còn đặt ra nhiều thách thức, đòi hỏi sự vào cuộc của nhiều bên liên quan, bao gồm người dân, các cấp chính quyền, các tổ chức, các công ty du lịch, lữ hành,…